تب مالت یک بیماری عفونی شایع محسوب می شود که مهمترین علت ابتلای انسان به این بیماری، مصرف محصولات لبنی و فرآورده های دامی سنتی و غیرپاستوریزه است به طوری که سالانه 13 هزار مورد ابتلا به تب مالت توسط وزارت بهداشت ثبت می شود که البته آمار واقعی چندین برابر این تعداد است.

به گزارش مهر، گزارشهای سازمان بهداشت جهانی حاکی از آن است که از میان یکهزار و 709 عامل بیماری زا، 832 عامل یعنی 49 درصد آنها از طریق حیوانات به انسان منتقل می شوند. این در حالی است که در ایران فرآورده های لبنی و گوشت آلوده، شایع ترین موادغذایی هستند که موجب ابتلای انسان به بیماریهایی نظیر تب مالت، سیاه زخم، بیماریهای انگلی و... می شوند.

دکتر محمدرضا شیرزادی، رئیس اداره بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت با اشاره به آغاز سفرهای تابستانی و علاقه اغلب مردم به مصرف محصولات لبنی سنتی و غیرپاستوریزه به خبرنگار مهر گفت: بالغ بر 60 درصد بیماریهای عفونی از حیوانات به انسانها منتقل می شود و تب مالت به عنوان یک بیماری عفونی باید جدی گرفته شود.

دکتر ثریا نواب پور، کارشناس صنعت شیر نیز با تاکید بر آلودگی شیر خام، از مصرف این نوع شیر و فرآورده های لبنی سنتی به عنوان مهمترین علت ابتلا به تب مالت نام برد و از مسئولان وزارت بهداشت درخواست کرد عرضه شیر خام در کشور را که به صورت فله ای به فروش می رسد ممنوع کرده تا متقاضیان تنها از محصولات صنعتی دارای استاندارهای بهداشتی استفاده کنند.

وی افزود: بسیاری از شیرهای خام که به دلیل منطبق نبودن با استانداردها از سوی کارخانه ها برگشت می خورد توسط دامدار به صورت فله ای به فروش می رسد.

به گفته نواب پور، هرچند خریداران شیر خام را می جوشانند ولی شیر خام ممکن است دارای مواد افزودنی غیر قابل تشخیص برای مصرف کننده باشد. از طرف دیگر برخی محصولات مانند خامه های سنتی، کشک، ماست و سایر فرآورده های لبنی فله ای به دلیل پاستوریزه نبودن و امکان آلودگیهای میکروبی، سبب انتقال میکروب به مصرف کننده و بیماری مصرف کننده می شود.

متاسفانه مردم با این تصور که تقلب در کارخانه ها صورت می گیرد، اعتماد بیشتری به محصولات فله ای داشته و فرآورده های لبنی را که عمل پاستوریزاسیون در آنها انجام نشده است به عنوان محصولات سنتی با اعتماد بیشتری مصرف می کنند.

این در حالی است که از سال 1930 میلادی روش پاستوریزاسیون برای سالم سازی شیر در کشورهای صنعتی معمول شد و از آن به بعد عرضه شیر خام پیگرد قانونی دارد. اما متاسفانه در کشور همچنان شاهد عرضه شیر خام هستیم که این مسئله در شهرستانها بسیار بیشتر از تهران به چشم می خورد.

دکتر ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر از ورود دامهای آلوده به کشور به عنوان یکی از علتهای شیوع تب مالت در بعضی از مناطق کشور نام برد و گفت: تب مالت در بعضی مناطق کشور مثل لرستان و استانهای مرزی مشاهده می شود که دلیل آن آلوده بودن شیر و لبنیات دامهای مبتلا به این بیماری است.

وی همچنین با اشاره به نگهداری تک مورد و انفرادی دامها در برخی از روستاها و مناطق کشور گفت: این دامها اغلب واکسیناسیون نمی شوند و در نتیجه از طریق مصرف شیر و لبنیات آلوده این دامها، بیماری به انسان منتقل می شود.

کارشناسان سلامت، مصرف لبنیات غیرپاستوریزه را مهمترین راه ابتلا به تب مالت عنوان می کنند و معتقدند با توجه به شروع فصل گرما و آغاز سفرهای تابستانی می بایست از مصرف لبنیات غیرپاستوریزه به خصوص بستنی‌های سنتی و غیرپاستوریزه خودداری کرد.

بیماری تب مالت به عنوان یکی از مهمترین بیماریهای مشترک انسان و دام محسوب می‌شود و این بیماری از حیواناتی نظیر گاو، گوسفند یا بز آلوده به انسان انتقال پیدا می‌کند و انتقال انسان به انسان ندارد.

تب مالت روی اعضای خون‌ساز بدن مانند مغز استخوان، گروه‌های لنفاوی، کبد و طحال تاثیر می‌گذارد. علائم این بیماری در تب مالت حاد به طور ناگهانی ظاهر می‌شود که شامل لرز، تب متناوب (تب و لرز) تعریق و خستگی است.

دکتر محمدرضا شیرزادی، رئیس اداره بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت در گفتگو با خبرنگار مهر از ثبت 13 هزار مورد ابتلا به بیماری تب مالت در کشور خبر داد و گفت: البته این آمار فقط شامل بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی دولتی است و تعداد بیماران بخش خصوصی به دلیل فقدان نظام ثبت اضافه نشده است.

وی با بیان اینکه تب مالت همیشه در کشور وجود دارد ولی با نادیده گرفتن واکسیناسیون دامها شیوع آن شدت می یابد، به شیوع بالای این بیماری در استانهای دامپرور کشور همچون اصفهان، کردستان، آذربایجان شرقی و غربی اشاره کرد و افزود: آمار از کار افتادگی ناشی از ابتلا به این بیماری بیش از میزان مرگ و میر آن است.

در سال 87 حدود 17 هزار مورد ابتلا و در سال گذشته نیز 13 هزار مورد تب مالت در کشور ثبت شده است.

تب مالت به سه نوع حاد، تحت حاد و مزمن تقسیم می‌شود که در نوع حاد به طور ناگهانی بیمار دچار تب، لرز، درد عضلات و سردرد می‌شود و بعد از مدتی دردهای مفصلی هم به آنها اضافه می‌شود. در نوع مزمن، بیمار معمولا شبها عرق ‌ریزی و کاهش وزن دارد، بی‌اشتها می‌شود، کبد و طحالش بزرگ می‌شود و کمردرد و دردهای عضلانی پیدا می‌کند. تشخیص این بیماری به کمک آزمایش خون است. همچنین برای درمان این بیماری لازم است بیمارانی که یک هفته بیشتر تب آنها طول می‌کشد حتما برای بررسی تب مالت به پزشک مراجعه کند. افراد مبتلا تحت درمانهای دارویی قرار می‌گیرند و معمولا بهبود می‌یابند اما درمان آن به علت اینکه این باکتری داخل سلول زندگی می‌کند و آنتی‌بیوتیکها به راحتی داخل سلول نمی‌شوند طولانی است. لذا بیماران حداقل 6 تا 8 هفته درمان ضد میکروبی را با دو نوع دارو دنبال می ‌کنند.